Inleiding

Algemeen
In 2016 heeft de provincie gronden aangekocht en verkocht voor de beleidsdoelen van Plattelandsontwikkeling en Wegen en Vaarwegen. Deze transacties hebben geen verstorende werking op de grondmarkt gehad en er is geen staatssteun verleend. Zowel de aan- en verkoop als ruiling van gronden zijn gerealiseerd na onafhankelijke taxaties en op vrijwillige / minnelijke basis.

Wat hebben we bereikt?

Nota grondbeleid
In 2016 is de nota Grondbeleid vastgesteld. De nota schetst welke middelen, instrumenten en strategieën worden ingezet, zodat de ruimtelijke en maatschappelijke beleidsdoelen ondersteund, gefaciliteerd en gerealiseerd kunnen worden.

Programma Natuurlijk Platteland
In het afgelopen jaar is 730.26.95 hectare aangekocht voor de realisatie van het Programma Natuurlijk Platteland. Dat zijn zowel aankopen binnen de begrenzing van het Natuur Netwerk Nederland (NNN) als gronden daarbuiten die ingezet worden als ruilgrond. Ruilgronden worden gekocht met het oog om een alternatief te kunnen bieden aan boeren die hun bedrijf uitvoeren binnen de begrensde NNN. Met de ruilgronden kan het gebiedsproces worden bespoedigd. Circa de helft van alle verwervingen binnen de NNN wordt gerealiseerd door verkoop, “ruiling”, voor percelen buiten de NNN. Er is  666.16.27 hectare verkocht waarvan 297.73.34 Hectare buiten de NNN.

Het programma natuurlijk platteland dekt de lasten van de waardedaling van grond als gevolg van de wijziging van de bestemming van landbouw naar natuurgrond. Bij verwervingen binnen de NNN is dat 85% van de aanschafwaarde. Wij veronderstellen dat de overige 15% de natuurwaarde vertegenwoordigd waartegen de percelen kunnen worden verkocht aan bijvoorbeeld natuur beherende organisaties. De gronden binnen de NNN worden tegen deze waarde op de provinciale balans geplaatst. De lasten (waarde daling) worden verantwoord bij product 7.4.

Opbrengsten van verkopen worden alleen voor het verschil met de boekwaarde als bate verantwoord in het programma natuurlijk platteland (product 7.4). De boekwinst bij grondverkopen bedroegen in 2016 € 6.309.473,--. In deze baten zit ook de afwikkeling van de lijst geldelijke regelingen voor € 2.620.973,-- ca. waar geen actuele grondmutatie meer tegen over stond. Voor zover sprake is van grondverkopen met een boekwaarde wordt eerst de boekwaarde afgeboekt. Dit was het geval bij 1 perceel (€ 50.000,--). Omdat de meeste grond “om niet” verkregen is van het Rijk (BBL)  is het grootste deel van de huidige verkoopopbrengsten boekwinst die ten gunste van het programma wordt gebracht.

Drentse Maat
In 2016  hebben zich vrijwel geen mutaties voorgedaan met als financiering de Drentse Maat. Per 31 december werd 115 hectare gefinancierd door de Drentse Maat. Uitgangspunt in het nieuwe grondbeleid is alle gronden op een identieke methode te financieren. Hierbij wordt ook de portefeuille grond gefinancierd uit de Drentse maat in 2017 tegen het licht te houden. De Drentse Maat gronden maken deel uit van de ruilgronden.

Grondvoorraad ( ruilgrond, grond voor potentiële begrenzing en tijdelijk beheer natuurgrond) Investeringskrediet anticiperende aankopen (grondbezit PNP)
Alle grond aankopen worden tegen een boekwaarde op de provinciale balans geplaatst. Voor aankopen  binnen de NNN is dat 15% van de aanschafwaarde. Voor aankopen buiten de NNN (vnl. ruilgrond) is dat de volledige aanschafwaarde.

De voorraad grond per 31-12-2016 heeft een boekwaarde van € 9.275.838,--. In de nota Grondbeleid is opgenomen dat het grondbezit tegen aanschafwaarde of lagere marktwaarde op de provinciale balans wordt geplaatst. Als geen sprake is van directe doelrealisatie, dus als het om grond gaat die niet binnen de NNN ligt, wordt het bezit op de balans geplaatst en niet als last in product 7.4 verantwoord. Dit geldt ook voor de “restwaarde” (15% van de aanschafwaarde) van natuurgrond.

Voor de voorraad grond is in de nota grondbeleid een maximum afgesproken van 10 miljoen euro. Omdat de meeste gronden om niet zijn verkregen van het rijk (BBL) staan veel hectares ruilgrond tegen een waarde “0” op de balans. Bij nieuwe aanschaffingen is dat niet het geval. Vanaf 1 januari 2015 wordt deze waarderingsgrondslag toegepast. De wijziging in de waarderingsgrondslag voor grond hing samen met de overdracht van het juridisch eigendom van het rijk aan de provincies. Voor het natuurpact hadden de provincies alleen het economisch eigendom van het grondbezit van bureau beheer landbouwgronden en bleef het juridisch eigendom bij het Rijk. Per 31 december 2015 bedroeg de boekwaarde van de grond voorraad van 1.983.32.82 Ha. € 1.260.156,37.

Vervolgens is er in de loop van het jaar 730.26.95 Ha. grond gekocht met een boekwaarde van € 8.065.681,-. Dit is 533.42.64 Ha. aan ruilgrond met een waarde van € 7.033.913,-- en een oppervlakte van 196 Ha. binnen NNN die tijdelijk in beheer is genomen tot het als “natuurgrond” wordt doorverkocht aan bv. natuur beherende organisaties.

In 2016 is voorts 666.16.27 Ha. aan grond verkocht waaronder 297.73.34 Ha. ruilgrond. De totale opbrengsten bedroegen € 6.309.403,-- Dit betrof, met uitzondering van € 50.000,--, allemaal grond met een boekwaarde “0” zodat vrijwel de gehele opbrengst als bate bij product 7.4 is verantwoord..

Per 31 december 2016 bedraagt de voorraad grond 2.047.43.50 Ha. ofwel € 9.275.838,--. Dit bestaat voor 1.090.16.92 Ha. van € 8.071.407,-- uit ruilgrond, potentieel te begrenzen grond en landschapselementen en voor 957.26.57 Ha. van € 1.204.431,-- om nog te verkopen natuurgrond.

Wij zien dat een aantal gebiedsprocessen, zoals in de Hunze en de Drentsche Aa, goed op gang komen en dat er zich steeds meer aankoopmogelijkheden voor doen. Vaak is hiervoor ook extra ruilgrond nodig.
Voor 2017 voorzien wij een behoefte tot een verruiming van het investeringskrediet.

Infrastructuur
In 2016 zijn de volgende grond aan- en verkopen ten behoeve van infrastructurele projecten gerealiseerd. De lasten en baten zijn ten laste van de desbetreffende projecten verantwoord